Spośród wielu europejskich stolic, które zachwycają swą malowniczością i klimatem, trudno wskazać te jedyną, która górowałaby nad wszystkimi innymi. Każda posiada w sobie coś unikatowego, w każdej z nich znajdują się miejsca ciekawe i godne zobaczenia. Można by tu wymienić kolebkę naszej cywilizacji, czyli miasto Rzym, skąpany w słońcu Madryt, czy nawet obfity w różnorakie zabytki nasz polski Kraków. Jest jednak miejsce na mapie Europy, które samym swoim wyglądem oraz kultowymi już atrakcjami przywołuje w naszych umysłach konkretne skojarzenia. Miejscem tym jest Paryż. Miasto, które inspirowało wielu artystów, na czele z poetami i malarzami, a z czasem również filmowcami. Swoim niepowtarzalnym klimatem sprawia, że staje się nie tylko miejscem, w którym przebywają postacie konkretnego dzieła filmowego, ale również jednym z jej ważniejszych bohaterów.

Wielu światowej klasy reżyserów umieszczało akcje swoich filmów w stolicy Francji. Często wybór tego miasta jako lokalizacji podyktowany był czymś więcej niż tylko znalezieniem odpowiednio dużej industrialnej przestrzeni. Paryż był częścią historii, w której rozgrywana była fabuła ich dzieł. Przywiązanie do tego miejsca było o tyle istotne, że nie byłoby możliwe zrealizowanie konkretnych dzieł filmowych w innych europejskich miastach. Postanowiłem więc wskazać te pozycje, w których Paryż odgrywa ważną rolę i które również same w sobie są godne uwagi i obejrzenia. Filmy przeze mnie przytoczone pod względem tematyki, formy oraz treści będą skrajnie różne, ale łączyć je będzie jedno – atmosfera paryskiego miasta.

1.Amelia (J.-P. Jeunet, 2001)

Zacznijmy od prawdopodobnie najsłynniejszego w Europie dzieła kinematografii francuskiej. Zapewne mało jest osób, które by nie kojarzyły tego filmu, jednak postaram się krótko streścić to dzieło i wskazać jaką rolę odgrywa tutaj Paryż. Główna bohaterka o imieniu Amelia (w tej roli Audrey Tautou) pracuje jako kelnerka w jednej z dzielnic stolicy Francji. Jej radosne, ale spokojne życie zmienia się, gdy pewnego dnia wręcza znalezione przez nią pudełko poprzedniemu właścicielowi. Widząc radość jaką mu sprawiła tym gestem postanawia w pełni poświęcić się jednej rzeczy – uszczęśliwiać innych.

Paryż w filmie Jean-Pierre’a Jeuneta jest taki jak główna bohaterka. Miejsce to przepełnione jest ciepłem i serdecznością. Zielonkawy filtr dodany przez operatora ukazuje nam niezwykle malownicze miasto, które aż chce się podziwiać. Industrialny charakter Paryża wydaje się być tutaj niewidoczny. Prowadzeni przez tytułową Amelię, która wraz z akcją filmu zapoznaje nas z niektórymi charakterystycznymi lokacjami, mamy wrażenie, że jest to miejsce bardzo przytulne i nam bliskie. Uważam ten film za idealną produkcję na zimne deszczowe wieczory, gdy jesteśmy najbardziej przygnębieni, a Paryż, który w nim zobaczymy moim zdaniem nigdy nie był tak przyjemny do oglądania.

2. Trzy kolory: Niebieski (K. Kieślowski, 1993)

W tym przypadku mamy polski akcent, a to za sprawą reżysera Krzysztofa Kieślowskiego. Twórca ten w koprodukcji z innymi krajami, zrealizował filmową trylogię zainspirowaną hasłem Wielkiej Rewolucji Francuskiej ,,Wolność, równość, braterstwo”. Pierwsza jej część opowiada historię kobiety o imieniu Julie (w tej roli Juliette Binoche), która w wyniku nieszczęśliwego wypadku samochodowego traci męża i córkę. Pierwotnie ogarnięta smutkiem oraz rozpaczą, po czasie postanawia zerwać ze swoim dotychczasowym życiem, które stale przypomina jej o bolesnej tragedii i rozpocząć wszystko od nowa. Opuszcza ona swoje prowincjonalne miasteczko i przeprowadza się do wielkiego Paryża.

Ciekawostką jest to, że pierwotnie reżyser planował, aby bohaterka zamieszkiwała francuską stolicę, by po wypadku przeprowadzić się na prowincje. Zdecydował jednak inaczej. Wybrał on wielkomiejską lokalizację jako miejsce, gdzie protagonistka filmu miała zacząć swoje nowe życie nie bez przyczyny. Paradoksalnie w przepełnionym wysokimi budynkami i tłumem ludzi mieście, Julie mogła w pełni stać się wolną osobą. Paryż pozwolił bohaterce zachować anonimowość, co tylko ułatwiło jej zerwanie z przeszłością i skupienie się w pełni na swojej przyszłości.

3. Ratatuj (B. Bird, 2007)

Również w animacji Paryż odgrywał główną rolę. Wytwórnia Pixar za sprawą reżysera Brada Birda zrealizowała oraz wyprodukowała fascynującą przygodę o niepozornym szczurze Remym, który za sprawą wyjątkowo jak na jego gatunek wyczulonych zmysłów smaku i zapachu, odkrywa w sobie pasję do gotowania. Dziwnym zbiegiem okoliczności trafia on do Paryża, gdzie z pomocą swojego nowo poznanego ludzkiego przyjaciela udaje mu się spełnić swoje marzenia by przyrządzać dania w prestiżowej restauracji.

„Najlepsza na świecie jest kuchnia francuska, a najlepsza we Francji jest kuchnia paryska” – te słowa można usłyszeć na początku filmu i już same w sobie zdradzają jeden z jego głównych motywów. Paryż jawi się tutaj jako miejsce, które dla wszystkich miłośników gastronomii stanowi wzór dobrego gotowania. To właśnie tam wykwintna kuchnia miesza się z prostotą. Stolica Francji jest uznawana za miasto miłości, ale nie koniecznie może chodzić tylko o międzyludzkie uczucie. Animacja Pixara pokazuję, że kochać można również coś bardzo abstrakcyjnego.

4. Kod da Vinci (R. Howard, 2006)

W słynnym paryskim muzeum dochodzi do brutalnego morderstwa na kustoszu tej placówki. Z racji tajemniczych symboli powiązanych z tą zbrodnią, zaproszenie do Luwru, by zbadać tą sprawę, dostaje znany historyk sztuki, specjalista od ikonografii i profesor Uniwersytetu Harvarda, Robert Langdon (w tej roli Tom Hanks). Okazuje się, że w przestępstwo zamieszane jest tajne zgromadzenie Zakonu Syjonu, a kluczem do rozwiązania zagadki jest prawdopodobnie niezwykły obraz autorstwa włoskiego renesansowego malarza – Leonarda da Vinci.

Ekranizacja bestsellerowej powieści Dana Browna w reżyserii Rona Howarda traktuje Paryż przede wszystkim jako miejsce sztuki. Budynki, kościoły oraz muzea, które możemy obserwować na drugim planie, w trakcie oglądania filmu, stanowią ważne zabytki kultury europejskiej. Wybór tego miasta przez twórcę miał wskazać przede wszystkim jego ważną rolę w twórczości najbardziej znanego artysty okresu renesansu. Pomimo tego, że sam Leonardo tworzył gównie we Włoszech to większość jego dzieł można obecnie oglądać w Paryżu (na czele z Mona Lisą, Madonną w grocie czy Janem Chrzcicielem). To właśnie w tej produkcji francuska stolica jawi się nam jako miasto kultury, sztuki i historii.

5. O północy w Paryżu (W. Allen, 2011)

Chociaż współczesny Woody Allen nie jest tak dobrym twórcą jak kiedyś to jednak udało mu się w XXI wieku stworzyć kilka naprawdę udanych dzieł. Do jednych z nich zalicza się moim zdaniem komedia z 2011 roku. W historii tej poznajemy parę narzeczonych, Gila i Inez (Owen Wilson i Rachel McAdams), która przylatuje do Paryża, aby zaplanować swój ślub. W trakcie rozwoju fabuły szybko jednak dochodzimy do wniosku, że tak naprawdę więcej ich dzieli, niż łączy. Inez zaczyna odnawiać relacje ze swoim byłym chłopakiem, natomiast Gil zakochany w Paryżu, którego już nie ma, przenosi się w czasie do Paryża lat 20-tych XX wieku. Tam ma okazje poznać osobiście takie sławy jak Ernest Hemingway, Salvador Dali, Gertruda Stein czy Pablo Picasso.

Amerykański reżyser prezentuje idylliczny obraz dawnego Paryża. Wydaje się jakby tworzył list miłosny do czasów minionych. Zwykle twórca obsadzający sam siebie w rolach protagonistów, tym razem ukrył się za kreacją Owena Wilsona. Woody Allen kontrastuje ze sobą dwa miasta. Paryż we współczesnym wydaniu jest nudny, przepełniony drogimi sklepami i popadającymi w marketingową konsumpcję turystami. Za to stolica, którą mamy przyjemność gościć o północy objawia się w zupełnie inny sposób. Jest to cudowne miejsce, w którym artyści doznają inspiracji i tworzą dzieła, które zostaną zapamiętane przez następne pokolenia.

Bartłomiej Misiuda

Źródła zdjęć: portale imdb, Filmweb oraz oficjalne materiały prasowe platformy DisneyPlus